Να επιλέξει ο λαός ένα ριζικά διαφορετικό δρόμο ανάπτυξης...
Παρακολουθώντας τη συζήτηση στη Βουλή κυρίως απ' την τηλεόραση και όχι με την προσωπική μου παρουσία, συνειδητοποίησα, κατέληξα σε ένα συμπέρασμα που νομίζω ότι είναι σωστό, ότι για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια ακόμα κι απ' την περίοδο που ξέσπασε η κρίση, το μεγαλύτερο μέρος των βουλευτών που μίλησαν ασχολήθηκαν με ζητήματα στρατηγικής όσον αφορά τη γραμμή στην Ελλάδα και στην Ευρωπαϊκή 'Ενωση. Δεν ξέρω αν έφταιγε το γεγονός ότι μέσα σε πέντε - έξι λεπτά έπρεπε να πει κανείς πολλά πράγματα, αλλά νομίζω ότι συνειδητοποιούμε όλοι, ανεξάρτητα των βαθιών διαφορών που έχουμε μεταξύ μας, ότι τα πράγματα δεν κρίνονται στις λεπτομέρειες. Σε κάποια στιγμή όταν συζητάμε ένα νομοσχέδιο μπορεί να χρειαστεί να μιλήσουμε και για τις λεπτομέρειες και σε ένα άρθρο ακόμα και να κάνουμε μια αντιπρόταση σε ένα άρθρο.
Η κυβέρνηση δεν κρίνεται στα σημεία, κρίνεται στη στρατηγική
Το θέμα που συζητάμε σήμερα, συνέχεια και της προηγούμενης συζήτησης, είναι κατεξοχήν θέμα στρατηγικής. Και με συγχωρείτε, δεν μου πέφτει λόγος αυτή τη στιγμή να πω τι λέει ο ένας βουλευτής που ήταν στο ΠΑΣΟΚ, ανεξαρτητοποιήθηκε ή ένας βουλευτής της ΔΗΜΑΡ, αλλά επειδή μιλάμε για θέματα στρατηγικής, δεν νομίζω ότι το σημείο κρίσης της τρικομματικής κυβέρνησης είναι αν τήρησε το προγραμματικό πλαίσιο που έκανε για τη συμφωνία. Γιατί, ξέρετε, όλα αυτά τα προγραμματικά πλαίσια τα προεκλογικά και τα μετεκλογικά έχουν κάποιες αιχμές και είναι φυσικό για όλα τα κόμματα να πουν ότι κάτι θα αποφύγουν να κάνουν. Κάτι κακό. Ή κάτι καλό θα προσπαθήσουν να το διατηρήσουν.
Το θέμα που συζητάμε σήμερα, συνέχεια και της προηγούμενης συζήτησης, είναι κατεξοχήν θέμα στρατηγικής. Και με συγχωρείτε, δεν μου πέφτει λόγος αυτή τη στιγμή να πω τι λέει ο ένας βουλευτής που ήταν στο ΠΑΣΟΚ, ανεξαρτητοποιήθηκε ή ένας βουλευτής της ΔΗΜΑΡ, αλλά επειδή μιλάμε για θέματα στρατηγικής, δεν νομίζω ότι το σημείο κρίσης της τρικομματικής κυβέρνησης είναι αν τήρησε το προγραμματικό πλαίσιο που έκανε για τη συμφωνία. Γιατί, ξέρετε, όλα αυτά τα προγραμματικά πλαίσια τα προεκλογικά και τα μετεκλογικά έχουν κάποιες αιχμές και είναι φυσικό για όλα τα κόμματα να πουν ότι κάτι θα αποφύγουν να κάνουν. Κάτι κακό. Ή κάτι καλό θα προσπαθήσουν να το διατηρήσουν.
Δεν κρίνεται τώρα στα σημεία, κρίνεται στη στρατηγική.
Κι εδώ μπορεί να καταλάβει κανείς τη θέση του ΚΚΕ όταν μεταξύ πρώτου και δεύτερου γύρου εκλογών ήρθε ο ΣΥΡΙΖΑ και λέει πέντε σημεία για να γίνει κυβέρνηση, διαφωνείτε; Που είχε την απλή αναλογική ή τη μετενέργεια και διάφορα τέτοια. Τι να συμφωνήσεις; 'Η συμφωνείς στρατηγικά και κάνεις συνεργασία ή διαφωνείς, δεν μπαίνεις σε μία τέτοια κυβέρνηση, δεν τη στηρίζεις κι άμα φέρει π.χ. την απλή αναλογική την ψηφίζεις με χέρια και με πόδια μέσα στη Βουλή, όποιος κι αν τη φέρει, η ΝΔ να τη φέρει; Το ΠΑΣΟΚ; Οποιος κι αν τη φέρει. 'Η οποιοδήποτε άλλο, τη μετενέργεια, την κατάργησή της. Σοβαρά; Αυτά που συζητάμε τώρα είναι η μετενέργεια; Και παρακολουθούμε αν το προγραμματικό πλαίσιο τηρήθηκε και παρεξέκλινε λέει η κυβέρνηση απ' το πλαίσιο; Αυτό ήταν 4 - 5 άμεσα ζητήματα. Κι όταν έχεις αυτή τη στρατηγική που έχει η κυβέρνηση αυτή, δεν μπορεί παρά να παρεκκλίνεις διότι ιδιαίτερα σε συνθήκες κρίσης και το επιμέρους καθορίζεται κυρίως απ' το γενικό. Δεν είμαστε στην περίοδο εκείνη που μια συντηρητική κυβέρνηση μπορούσε σε ένα σημείο να φέρει και κάτι το θετικό.
Η διαχείριση υπέρ των μονοπωλίων οδηγεί στην ταύτιση
Επί τριάντα χρόνια ζούμε την αντιπαράθεση ΝΔ και ΠΑΣΟΚ. Στη Βουλή, στο αστικό πολιτικό σύστημα, μια αντιπαράθεση βεβαίως που κυριάρχησε και μέσα στην ελληνική κοινωνία, μια αντιπαράθεση που ιδιαίτερα απ' τα μέσα της δεκαετίας του '80 και μετά και ακόμα περισσότερο στις αρχές της δεκαετίας του '90 παραμόρφωσε κυριολεκτικά, διαστρέβλωσε, έκρυψε την πραγματική αντιπαράθεση που υπάρχει μέσα στη κοινωνία, που εμείς τη λέμε αντίθεση εργαζόμενος λαός - μονοπώλια, θέλετε να το πείτε κεφάλαιο - εργασία; Πείτε το όπως θέλετε, για να μην κάνω μεγάλες αναλύσεις. Και βάζω το εξής ερώτημα και το βάζω τώρα εκ μέρους της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΚΚΕ ακριβώς γιατί τώρα η αντιπαράθεση αυτή αντικαταστάθηκε απ' την αντιπαράθεση ανάμεσα στη ΝΔ με δορυφόρους - ΣΥΡΙΖΑ με δορυφόρους.
Τι ήταν αυτό που οδήγησε στην ελαχιστοποίηση των όποιων διαφορών υπήρχαν ανάμεσα στη ΝΔ και στο ΠΑΣΟΚ; Άλλοι μπορεί να ασχοληθούν με το να αναλύσουν τον Α. Παπανδρέου και την ηγετική ομάδα γύρω απ' αυτόν, δεν θα ασχοληθούμε εμείς με αυτό. Τι ήταν αυτό που οδήγησε στην ταύτιση των δύο κομμάτων που άρχισαν να συγκλίνουν στα μέσα της δεκαετίας του '80 και ταυτίστηκαν από ένα σημείο και μετά, διατηρώντας και κάποιες διαφορές; Άλλωστε όταν είναι διαφορετικά κόμματα κάποιες διαφορές επιμέρους θα υπάρχουν.
Αυτό που ελαχιστοποίησε τις διαφορές, ούτε τα πρόσωπα έχουν σημασία, ήταν ότι το ΠΑΣΟΚ, γιατί το ΠΑΣΟΚ προσέγγισε τη ΝΔ όχι η ΝΔ το ΠΑΣΟΚ, ακριβώς με στρατηγική διαχείρισης του καπιταλιστικού συστήματος υιοθέτησε τη στρατηγική, όχι τη μορφή διαχείρισης, τη σύγχρονη στρατηγική του καπιταλισμού που έλεγε το εξής πράγμα: Ότι σε συνθήκες όπου διεθνοποιείται ταχύτατα η καπιταλιστική οικονομία και όπου ο ανταγωνισμός - και μιλάμε και για συνθήκες πριν ανατραπεί το σοσιαλιστικό σύστημα στην Ευρώπη - όπου η ανταγωνιστικότητα, η κούρσα του ανταγωνισμού δυναμώνει, πρέπει να επιλέξω την εξής στρατηγική: Φτηνή εργατική δύναμη, απελευθερώσεις, πλήρη απελευθέρωση αγοράς, αποκρατικοποιήσεις, συγκεντροποίηση. Αυτή είναι η φιλομονοπωλιακή πολιτική στρατηγική, η σύγχρονη σε σχέση με την κεϋνσιανή, την παλιότερη, η οποία ξεκίνησε πριν τις ανατροπές, πριν την κρίση, σαν απάντηση στην κρίση του '70 και ξεκίνησε στις αρχές του '80 απ' τις ΗΠΑ και τη Μ. Βρετανία. Τώρα αν επιλέχθηκαν ο Ρίγκαν και η Θάτσερ να υλοποιήσουν αυτή τη στρατηγική, πάντα επιλέγονται ή βγαίνουν στον αφρό τα κατάλληλα πρόσωπα που μπορεί να παίξουν αυτό το ρόλο. Λιγότερο ή περισσότερο ικανά δεν έχει σημασία.
Αυτή όμως η στρατηγική γενικεύτηκε, απ' τα μέσα της δεκαετίας του '80 πέρασε στην ΕΕ για την προετοιμασία της Συνθήκης του Μάαστριχτ. Γιατί τα λέμε όλα αυτά; Για να κάνουμε ανάλυση; Γιατί ακριβώς οι όποιες διαφορές υπάρχουν ανάμεσα στον πόλο της ΝΔ και στον πόλο του ΣΥΡΙΖΑ, που είναι σε πορεία αντικατάστασης - ήδη αντικατέστησε την αντιπαράθεση ΝΔ και ΠΑΣΟΚ - οι διαφορές θα ελαχιστοποιούνται όχι γιατί τα πρόσωπα είναι προδοτικά, είναι ανίκανα, όχι για λόγους ηθικής, αλλά γιατί η επιλογή διαχείρισης της κρίσης υπέρ των μονοπωλίων θα σε οδηγήσει σε μια τέτοια σύγκλιση και ταύτιση η οποία κατά τη γνώμη μας υπάρχει. Δεν φαίνεται, γιατί ποτέ δεν φαίνεται η πλήρης ταύτιση ανάμεσα στην αξιωματική αντιπολίτευση και στο εκάστοτε κυβερνητικό κόμμα.
Ο λαός να πολεμήσει την ανάκαμψη γιατί θα είναι πάνω στα ερείπια των δικαιωμάτων του
Θέλουν όλα τα κόμματα στη Βουλή να βγούμε απ' την κρίση και να γίνει ανάκαμψη; Ούτε λόγος. Κανένα κόμμα, το πιο συντηρητικό, δεν θέλει την κρίση, αλλά η κρίση ξεσπάει, έχει αντικειμενικό χαρακτήρα, είναι στο DNA του συστήματος. Υπάρχει περίπτωση η Ελλάδα να βγει απ' τον κύκλο της κρίσης και να περάσουμε σε ανάκαμψη; Ναι υπάρχει. Εκτός κι αν τα πράγματα περιπλακούν πάρα πολύ. Θεωρητικά δεν μπορείς να αποκλείσεις τίποτα, αν το καπιταλιστικό σύστημα δεν καταφέρει να διαχειριστεί την κρίση του, όπως έγινε την περίοδο '29 - '31 και μετά. Θα βγούμε απ' την κρίση αλλά... Καταλαβαίνετε τι εννοούμε. Ενδεχομένως με έναν πόλεμο είτε περιφερειακό με γενικευμένο χαρακτήρα, όπου θα πολεμάνε όλα τα μεγάλα ιμπεριαλιστικά κέντρα μεταξύ τους, είτε και με έναν γενικευμένο πόλεμο. Θεωρητικά δεν μπορείς να το αποκλείσεις, βλέποντας πόσο κρατάει αυτή η κρίση, πόσο βαθαίνει και ότι πιθανόν το επόμενο διάστημα ακόμα κι αν κάποιες χώρες βγουν απ' τον κύκλο της κρίσης, να αντιμετωπίσουν μία συγχρονισμένη κρίση που θα χτυπήσει ΗΠΑ, Ιαπωνία και ΕΕ βαθύτερα.
Αλλά ας αφήσουμε αυτή την πλευρά, αν και πολύ σημαντική... Μπορεί η Ελλάδα να ανακάμψει; Μπορεί. Βεβαίως η ανάκαμψη θα είναι πάρα πολύ αναιμική. Αλλά εδώ να ξεκαθαρίσουμε τι εννοούμε ανάκαμψη. Εμείς αυτή την ανάκαμψη θεωρούμε ότι ο λαός πρέπει να την προλάβει, να την πολεμήσει, γιατί θα είναι με ερείπια, με ένα λαό σε σχετική και απόλυτη εξαθλίωση, με ένα λαό που θα έχει πισωγυρίσει 40 - 50 χρόνια και μια ανάκαμψη αναιμική και αρκετά προσωρινή, παίρνοντας υπόψη ότι η Ελλάδα είναι ο αδύναμος κρίκος της ΕΕ.
Τρεις απόψεις που αντανακλούν διαφορετικά συμφέροντα
Υπάρχουν ορισμένα πράγματα τα οποία εδώ σαν να μην συζητιούνται. Ενώ συζητιούνται στρατηγικά θέματα γενικά. Η ΝΔ λέει ότι στη Βουλή υπάρχουν δύο απόψεις. Αυτή που θέλει την Ελλάδα μέσα στην Ευρωζώνη και του ΣΥΡΙΖΑ που θέλει να βγάλει την Ελλάδα απ' την Ευρωζώνη. Οχι, δεν είναι αυτή η διαφορά. Στο βαθμό που υπάρχει μια τέτοια διαφορά, που δεν υπάρχει, αλλά στο βαθμό που υπάρχει, τέτοιες διαφορετικές απόψεις υπάρχουν σήμερα σε όλες τις κυβερνήσεις της ΕΕ και μέσα στους κόλπους της κυρίαρχης τάξης, ανάμεσα σε τμήματα του κεφαλαίου. Τρεις απόψεις υπάρχουν αυτή τη στιγμή, χονδρικά, μέσα στην ΕΕ που εκφράζουν συμφέροντα τμημάτων κεφαλαίου και δεν έχουν καμία σχέση με τα συμφέροντα των λαών. Δεν σημαίνει ότι όπου υπάρχουν διαφορές, ο λαός πρέπει να στοιχίζεται με το ένα μείγμα πολιτικής εναντίον του άλλου. Ποιες είναι αυτές; Η Γερμανία, που βεβαίως θέλει ισχυρό ευρώ, δημοσιονομική σταθερότητα, είναι ηγετική δύναμη από πλευράς οικονομικής δύναμης και η Ελλάδα να ήταν στη θέση της Γερμανίας την ίδια στρατηγική θα είχε που έχει η Γερμανία. Μη φανταστείτε ότι θα ήταν έτοιμη να μοιράσει τα ιμάτιά της σε άλλες χώρες. Απ' την άλλη πλευρά δεν θέλει να επωμιστεί το κόστος της ζημιάς που πρέπει να μοιραστεί απ' την απαξίωση του κεφαλαίου. Γιατί πρέπει να γίνει καταστροφή μέρους του κεφαλαίου, με τη μορφή της απαξίωσης, κουρέματος κλπ. Δεν θέλει να το επωμιστεί η Γερμανία και δεν θα το ήθελε να το επωμιστεί και η Ελλάδα αν ήταν ηγετική δύναμη στην ΕΕ. Και μη λέμε τώρα αντιγερμανικά, αντιελληνικά, φιλοελληνικά και φιλογερμανικά...
Υπάρχει η άλλη άποψη που εκφράζει η Γαλλία. Δεν θα αναλύσω γιατί την εκφράζει, όχι γιατί είναι σοσιαλδημοκρατία, είναι σοσιαλδημοκράτης ο πρόεδρος. Που εκφράζει το φόβο ότι κάτω απ' αυτή τη σκληρή δημοσιονομική πολιτική κάποιες χώρες δεν θα αντέξουν, θα βγουν απ' την Ευρωζώνη, θα μειωθεί και θα μειωθεί το εύρος της ευρωπαϊκής αγοράς έναντι των ΗΠΑ και των άλλων ιμπεριαλιστικών κέντρων. Και το φοβούνται αυτό. Και γι' αυτό έχουν πολλαπλασιαστεί οι πιέσεις: Διαφυλάξτε τη συμμετοχή της Ελλάδας στην Ευρωζώνη. Δεν είναι θέμα τώρα αν ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει να τη βγάλει κλπ.. Εγώ σας λέω δεν θέλει. Μπορεί να βγει και με τη ΝΔ, όχι από επιλογή.
Και υπάρχει και μια τρίτη άποψη, δεν είναι πολιτική αντίληψη, εκφράζει τμήματα του κεφαλαίου στην ΕΕ, είναι ενιαία τα συμφέροντα του κεφαλαίου όσον αφορά το τσάκισμα των λαών, αλλά δεν είναι και ενιαία, από εκεί και πέρα οι ομάδες συμφερόντων έχουν και αντιπαρατιθέμενα συμφέροντα. Υπάρχει λοιπόν και η τρίτη άποψη που λέει μήπως είναι καλύτερα να δούμε μια αναμόρφωση της ΕΕ. Μήπως χρειάζεται να σπάσουμε την ευρωατλαντική συμμαχία και να κάνουμε συμμαχία με την Κίνα, τη Ρωσία κλπ; Τις ανερχόμενες καπιταλιστικές οικονομίες; Είναι κι αυτή μια άποψη.
Να μη σηκώσει ο λαός ξένες σημαίες
Ε, λοιπόν, εμείς λέμε το εξής πράγμα, για να μην απεραντολογούμε για τα διάφορα μείγματα πολιτικής. Το επικίνδυνο είναι ακριβώς στο βωμό της αντιπαράθεσης ΝΔ - ΣΥΡΙΖΑ, συν τα δορυφορικά κλπ., ο λαός, ένα τμήμα του λαού, όχι να ταυτιστεί με τον ΣΥΡΙΖΑ, αυτό δεν είναι και τόσο τραγικό στο κάτω κάτω, γιατί αυτό γίνεται μια ζωή, να ταυτιστεί με ένα τμήμα συμφερόντων της αστικής τάξης. Αυτό είναι το κυριότερο. Και να παλεύει εναντίον ενός άλλου. 'Η να το πω καθαρά, με κίνδυνο μιας αναμέτρησης με πολιτικά μέσα ιμπεριαλιστικής, να είναι στο πλευρό ενός ιμπεριαλιστή εναντίον του άλλου. Δεν έχει γίνει αυτό στο παρελθόν; Μη μου πείτε ότι δεν έχει γίνει. Αυτό είναι το ζήτημα. Δεν είναι αν ταυτίζεται ο λαός με τη ΝΔ στις εκλογές ή με τον ΣΥΡΙΖΑ ή με το ΠΑΣΟΚ.
Το θέμα είναι ότι ακριβώς καλείται ο λαός, ένα μεγάλο μέρος του λαού, που είναι ριζοσπαστικοποιημένο, να σηκώσει ξένη σημαία. Κι όταν λέω ξένη σημαία εννοώ όχι της Γερμανίας, των ΗΠΑ, αλλά τη σημαία των συμφερόντων ενός τμήματος της αστικής τάξης και κατά συνέπεια βέβαια να στρατευτεί του Γάλλου ιμπεριαλιστή, του Γερμανού, του Ολλανδού κλπ.. Αυτή είναι η ιστορία.
Παραγωγική ανασυγκρότηση, με τι συσσώρευση κι από ποιον για ποιον;
Ολα τα κόμματα μιλάμε για παραγωγική ανασυγκρότηση. Εγώ να κάνω αυτή την παραχώρηση ως τίτλο μιλάμε όλοι. Και ποιος θα πει όχι στην παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας; Ολοι λέμε να μειώσουμε τις εισαγωγές, να στηρίξουμε ελληνικά προϊόντα και να μην έχουμε τόσες εισαγωγές. Καταρχήν δεν απαντά κανείς πώς θα γίνει αυτό. Οχι πώς, πώς θα γίνει υπάρχει πρόταση. Δεν απαντά γιατί. Γιατί η Ελλάδα έχασε την ανταγωνιστικότητά της, την όποια ανταγωνιστικότητα είχε, πριν την κρίση.
Στη δεκαετία του '80 και του '90, απ' τα μέσα του '80 και μετά 11 κλάδοι της μεταποίησης, πολύ κρίσιμοι στην Ελλάδα, βεβαίως στις συνθήκες του καπιταλισμού μιλάμε, μειώθηκε η παραγωγή τους. Και η θάλασσα των εισαγωγών ήταν αναπόφευκτη. Και οι ίδιες οι εισαγωγές οδήγησαν στη μείωση. Αυτή είναι η ανταγωνιστικότητα. Αυτά τώρα, ότι η ανταγωνιστικότητα είναι μια παγκόσμια οικογένεια, που ανταγωνισμός γίνεται με την καινοτομία, και με εκείνα και με τα άλλα, κοιτάξτε να δείτε, αυτά τώρα δεν νομίζω ότι ταιριάζουν σε μια συζήτηση με όρους πολιτικής οικονομίας. Βεβαίως, πάντα γίνονταν αυτό. Και στο χώρο των αυτοαπασχολουμένων, των μικρών επιχειρήσεων. Μια επιχείρηση που έβρισκε μια καινοτομία, τα παλιότερα χρόνια που τα μονοπώλια δεν είχαν διεισδύσει παντού, μπορούσε για δέκα και είκοσι χρόνια να βγάλει πολλά λεφτά και να γίνει μεσαία, ακόμα και μεγάλη καπιταλιστική. Σήμερα μια ομάδα νέων, με την καινοτομία που τους προβάλλουν στην τηλεόραση... Τώρα, μπορεί μια ομάδα νέων να κυριαρχήσει στο μονοπώλιο; Θα την πάρει το μονοπώλιο την καινοτομία και τελείωσε. Πόσο καιρό θα κρατήσουν αυτοί οι καινοτόμοι νέοι; Μας έχετε τρελάνει στην τηλεόραση. Καινοτόμος ο πολιτικός μηχανικός που έγινε γεωργός. Αυτά είναι παραμύθια για μικρά παιδιά. Και τα λέτε συνειδητά, δεν τα πιστεύετε. Γιατί δεν πιστεύω ότι έχετε άγνοια και είστε αφελείς. Όχι, δεν σας κατηγορούμε για πολιτική αφέλεια ή για αμάθεια, λέτε κι εμείς είμαστε οι πάνσοφοι εδώ μέσα. Όχι.
Επομένως, γιατί δεν απαντάτε; Η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας μειώθηκε και πότε; Στην πορεία ενσωμάτωσης στην ΕΕ. Εκεί δεν άντεξε. Μα είναι τυχαίο ότι στις αρχές της δεκαετίας του '60 όταν συζητιόταν η σύνδεση της Ελλάδας με την ΕΟΚ, υπήρχαν και αστοί πολιτικοί και συντηρητικά κόμματα που ήταν αντίθετοι, δεν ήταν κομμουνιστές αυτοί, αλλά γιατί εξέφραζαν εκείνο το τμήμα των επιχειρηματιών που δεν μπορούσε να προσαρμοστεί σ' αυτό τον ανταγωνισμό που αναπτύσσονταν στα πλαίσια της ΕΕ. Τέτοιες λοιπόν διαφορές ανάμεσα στα κόμματα και αντιπαραθέσεις θα έχουμε. Αυτές είναι που συνιστούν σήμερα την πρόοδο, τη συντήρηση, το αριστερά και δεξιά; Όχι. Και το λέμε συνειδητά.
Παραγωγική ανασυγκρότηση. Απευθύνομαι τώρα στον ΣΥΡΙΖΑ. Πώς θα κάνεις παραγωγική ανασυγκρότηση; Με τι συσσώρευση; Μα ήδη έχετε δεχτεί την προσωρινή συμφωνία που έχει γίνει στα πλαίσια της ΕΕ, που λέει χρήματα θα βρεθούν ως εξής, απ' την ΕΚΤ, να διευκολύνει το δανεισμό, γιατί κοιτάξτε να δείτε, ανάκαμψη καπιταλιστική χωρίς δανεισμό δεν γίνεται, μη λέμε τώρα αστεία πράγματα. Ούτε με την αύξηση της φορολογίας του κεφαλαίου γίνεται τέτοια συσσώρευση που θα μπορείτε να κάνετε παραγωγική ανασυγκρότηση της Ελλάδας σε συνδυασμό με νέες κατακτήσεις του λαού. Γιατί έτσι λέτε. Διότι βέβαια με μια εργατική δύναμη όπως είναι σήμερα και ακόμα πιο κάτω, κάποιοι θα έρθουν και θα κάνουν βεβαίως επενδύσεις.
Χαιρετίσατε την απόφαση της Συνόδου της ΕΕ που λέει να εκταμιεύει άμεσα η ΕΚΤ χρήμα. Μα αυτό ταυτόχρονα φέρνει και την εποπτεία του χρηματοπιστωτικού συστήματος, την εκχώρηση νέων δικαιοδοσιών και αρμοδιοτήτων απευθείας στην ΕΚΤ και σε όργανα της Κομισιόν ή σε νέα που θα γίνουν. Αυτό δεν το βλέπετε;
Υπάρχει δυνατότητα δημοσιονομικής ευελιξίας στα πλαίσια της ΕΕ; Εδώ τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ εκφράζοντας ένα τμήμα επιχειρηματιών στην Ελλάδα, αυτό που λέγεται λόμπι της δραχμής, αλλά κι ένα τμήμα κρατών της ΕΕ, εκεί είναι η διαμάχη, διαβλέπει ορισμένα πράγματα. Και δεν είναι τυχαίος όλος αυτός ο εξωραϊσμός της πολιτικής Ομπάμα. Βέβαια άμα βγει η Ελλάδα απ' την Ευρωζώνη τότε θα μπορεί να κόψει χρήμα. Δεν μπορεί να το κάνει τώρα. Αυτή θα είναι η ανάκαμψη. Θα κόψει μπόλικο χρήμα. Ποιοι θα οργανώσουν, ποιοι θα έχουν την ευθύνη των επενδύσεων; Τα μονοπώλια, οι μεγάλοι επιχειρηματίες, αυτοί που θα ρισκάρουν να έρθουν και να επενδύσουν σ' αυτές τις συνθήκες. Τότε πραγματικά με τη δραχμή ο τουρισμός θα λάμψει, οι μεγαλοξενοδόχοι θα μαζεύουν κέρδη μέχρι εκεί που δεν παίρνει γιατί ο τουρισμός θα είναι φτηνός. Αν εννοούμε λοιπόν αυτή την ανάκαμψη, υπάρχουν τμήματα του κεφαλαίου που τα συμφέρει. Ενδεχομένως ο κλάδος των κατασκευών, τσιμεντάδες, τους συμφέρει. Υπάρχουν κλάδοι σήμερα που τους συμφέρει η επιστροφή στη δραχμή.
Να αφαιρεθεί η ιδιοκτησία απ' τους καπιταλιστές
Ο ελληνικός λαός, οι εργαζόμενοι θα ταυτιστούν με ένα τμήμα του κεφαλαίου εναντίον του άλλου; Ο ΣΥΡΙΖΑ έλεγε προεκλογικά 45% στη φορολογία του κεφαλαίου. Καταρχήν άμα το κάνετε αυτό σε συνθήκες απελευθέρωσης της αγοράς θα φύγουν οι επιχειρηματίες. Εμείς προτείνουμε κοινωνικοποίηση. Να τους πάρετε την ιδιοκτησία. Άμα περιμένετε να δεχτούν τη φορολογία, ζήσε Μάη μου να φας τριφύλλι. Κορόιδα είναι; Θα πάνε έξω. Και καλά να μην μπορείς να κοινωνικοποιήσεις αυτά που έχουν έξω, αλλά να τους αφήσεις και στην Ελλάδα την ιδιοκτησία. Βεβαίως έχουμε άλλη άποψη. Γι' αυτό λέμε αποδέσμευση, μονομερή διαγραφή του χρέους, κοινωνικοποίηση. Και μόνη της η αποδέσμευση δεν σου αλλάζει τον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης ούτε σε φέρνει σε μία διαφορετική θέση από μία χώρα που είναι έξω απ' την ΕΕ. Π.χ. την Αργεντινή. Εμάς το όραμα δεν είναι πάντως η Αργεντινή.
Και 45% να φορολογήσετε, θα κάνετε τέτοια συσσώρευση που θα ανεβάσετε τους μισθούς, τις συντάξεις, θα χρηματοδοτήσετε τον ΕΟΠΥΥ, θα, θα και θα δώσετε και στους καπιταλιστές και στις τράπεζες; Γιατί κακά τα ψέματα. Δεν μπορείς να έχεις καπιταλιστική ανάπτυξη και με κάποιες παροχές στους εργαζόμενους, αν δεν δώσεις χρήμα στις τράπεζες. Καπιταλισμός δίχως τράπεζες δεν υπήρχε. Τώρα θα γίνει; Με τράπεζες - λέει - που θα βοηθήσουν τους μικρομεσαίους. Δηλαδή έχουμε 800.000 επιχειρήσεις, μικρές, στη μεγάλη πλειοψηφία είναι αυτοαπασχολούμενοι, ως 3 εργαζόμενοι, ποιο τραπεζικό σύστημα θα ενισχύει έναν έναν επιχειρηματία; Ακούστηκε κι απ' τη ΝΔ, και τον κ. Βορίδη και τον κ. Κουβέλη που το είπε, ότι εν πάση περιπτώσει διαισθάνονται ότι δεν μπορεί να γίνει τώρα παραγωγική ανάπτυξη, αυτό που λέμε ανάπτυξη βιομηχανικών κλάδων, αγροτοβιομηχανικών συμπλεγμάτων, καθετοποίηση, πρέπει να απαγορευτούν οι εισαγωγές καταρχήν, με τη θάλασσα των εισαγωγών τελείωσε η ανταγωνιστικότητα και λένε να κάνουμε πολλά μικρά έργα. Μου θύμισαν τα 20.000 έργα του Λαλιώτη. Σοβαρά σήμερα αυτό χρειάζεται;
Βεβαίως, στην Ελλάδα υπολειπόμαστε και σε μικρά έργα, αλλά η παραγωγική ανασυγκρότηση, θα δημιουργήσουμε θέσεις εργασίας με τα μικρά έργα, ένα δρομάκι εκεί κι ένα εκεί; Οχι ότι δεν χρειάζονται. Κάποια έργα θα γίνουν. Στην Ανατολική Αττική π.χ. έχει προβλέψει και η Ευρωπαϊκή Ενωση να γίνει το αποχετευτικό, που έχουμε τους βόθρους, θα το πληρώσουμε κι απ' την τσέπη μας, θα δείτε δημοτικά και άλλα τέλη, εν πάση περιπτώσει αυτή είναι η παραγωγική ανασυγκρότηση;
Ηδη το παραγωγικό μοντέλο για την Ελλάδα το έχει επεξεργαστεί το ΙΟΒΕ του ΣΕΒ και λίγο πολύ το λέει και η ΝΔ, που λέει το εξής πράγμα: Η Ελλάδα είναι μια χώρα όπου θα περνάνε τα δίκτυα μεταφορών και ενέργειας. Είναι ο τουρισμός και ορισμένοι κλάδοι αγροτικών προϊόντων για εξαγωγή. Με συγχωρείτε, την κλωστοϋφαντουργία πώς θα την αναπτύξετε; Αν δεν ξεκινήσεις απ' την κτηνοτροφία, αν δεν αλλάξεις τη σχέση ζωικής - φυτικής παραγωγής; Αλλά και ποιος, ο καπιταλιστής; Προγραμματίζει για την επιχείρησή του, δεν μπορεί να προγραμματίσει τις ανθρώπινες ανάγκες. Και τις εσωτερικές πριν απ' όλα και δεύτερον ένα πλεόνασμα να έχουμε και σχέσεις οικονομικές με άλλες χώρες.
Η Ελλάδα μπλεγμένη σε κουβάρι αντιθέσεων
Και τέλος, υπάρχει κάτι το πολύ επικίνδυνο στις εξής τοποθετήσεις και της ΝΔ και των άλλων κομμάτων. Η αξιοποίηση της γεωστρατηγικής θέσης της Ελλάδας. Η Ελλάδα έχει... όντως έχει. Αν και έχει υποχωρήσει αντικειμενικά και όχι με ευθύνη της Ελλάδας έναντι της Τουρκίας, όχι με ευθύνη της Ελλάδας. Εξαρτάται πώς το βλέπει κανείς. Κι εμείς έχουμε στην εναλλακτική πολιτική πρόταση, στην ριζική αλλαγή σε επίπεδο εξουσίας, θεωρούμε ότι η Ελλάδα αποδεσμευμένη απ' την ΕΕ με λαϊκή εξουσία θα πρέπει να επιδιώξει να αξιοποιήσει ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις, γειτονικές χώρες κλπ., αλλά η πρόταση που γίνεται εδώ είναι να παίξει ρόλο η Ελλάδα ως χώρα-μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Αυτό σημαίνει ότι θα εμπλακεί σε ακόμα μεγαλύτερο κουβάρι αντιθέσεων. Κι από εκεί βγαίνει η στρατηγική συνεργασία με το Ισραήλ. Και η αντιφατική θέση απέναντι στην Τουρκία. Δεν είναι θέμα μειοδοσίας.
Γιατί όταν αυτή τη στιγμή στα πλαίσια του ΝΑΤΟ και της ΕΕ έχεις αυτή τη στρατηγική, όταν θέλεις να κάνεις την Ελλάδα ενδιάμεσο σταθμό, δίκτυα κ.λπ, τότε είναι φυσικό να προωθείς τη συμφωνία των επιχειρήσεων και το μοίρασμα του Αιγαίου και να βάλεις σε δεύτερη μοίρα τα κυριαρχικά δικαιώματα ακόμα και την εδαφική ακεραιότητα, όχι από μειοδοσία και προδοσία. Γιατί δεν συνδυάζονται όλα αυτά, να γίνει η Ελλάδα ενδιάμεσος σταθμός για τα δίκτυα μεταφοράς και για τις συμφωνίες των πολυεθνικών και την ίδια ώρα να τσακώνεσαι με την Τουρκία, δεν γίνεται.
Αυτές οι αντιφάσεις υπάρχουν όσον αφορά στη σχέση Ελλάδας και Τουρκίας και αυτές οι αντιφάσεις δεν ξέρουμε πώς θα εξελιχθούν. Και σε βάρος του Κυπριακού θα εξελιχθούν και γενικότερα. Και η στρατηγική συμφωνία με το Ισραήλ που είναι κυρίως στρατιωτική, μπορεί να επεκταθεί και θα επεκταθεί ενδεχομένως και στους υδρογονάνθρακες κ.λπ. και είναι μια συμφωνία που μπλέκει την Ελλάδα σε ένα κουβάρι αντιθέσεων και αντιπαραθέσεων φοβερών.
Η σύγκρουση κρίνεται στο πεδίο της οικονομίας
Κι απ' αυτή την άποψη μια ώρα αρχύτερα ο λαός πρέπει να επιλέξει έναν ριζικά διαφορετικό δρόμο ανάπτυξης. Δεν είναι κυρίαρχος σήμερα, στη συνείδησή του είναι το ένα ή το άλλο μείγμα, η σύγκρουση κρίνεται στο πεδίο της οικονομίας, μονοπώλια ή κοινωνικοποίηση και παραγωγικός συνεταιρισμός λαϊκός και αφού κρίνεται στο πεδίο της οικονομίας πρέπει να κριθεί και στο πεδίο της εξουσίας.
Και κομμουνιστική κυβέρνηση να έχουμε, κυβέρνηση ΚΚΕ, απ' τη στιγμή που θα διαχειριστείς την καπιταλιστική οικονομία μοιραία θα βρεθείς στο ίδιο οικόπεδο με το ΣΥΡΙΖΑ, με το ΠΑΣΟΚ, με τη ΔΗΜΑΡ, χωρίς να λέμε ότι εξισώνουμε τα κόμματα αλλά σε τελευταία ανάλυση η στρατηγική είναι που δημιουργεί τις συγκλίσεις και τις προσεγγίσεις και όχι η προσωπική θέληση ή η επιλογή προσώπων και με αυτή τη έννοια εμείς όπως ξέρετε δεν κάνουμε μια ρητορεία που να ευτελίζουμε πρόσωπα.
Κι εδώ μπορεί να καταλάβει κανείς τη θέση του ΚΚΕ όταν μεταξύ πρώτου και δεύτερου γύρου εκλογών ήρθε ο ΣΥΡΙΖΑ και λέει πέντε σημεία για να γίνει κυβέρνηση, διαφωνείτε; Που είχε την απλή αναλογική ή τη μετενέργεια και διάφορα τέτοια. Τι να συμφωνήσεις; 'Η συμφωνείς στρατηγικά και κάνεις συνεργασία ή διαφωνείς, δεν μπαίνεις σε μία τέτοια κυβέρνηση, δεν τη στηρίζεις κι άμα φέρει π.χ. την απλή αναλογική την ψηφίζεις με χέρια και με πόδια μέσα στη Βουλή, όποιος κι αν τη φέρει, η ΝΔ να τη φέρει; Το ΠΑΣΟΚ; Οποιος κι αν τη φέρει. 'Η οποιοδήποτε άλλο, τη μετενέργεια, την κατάργησή της. Σοβαρά; Αυτά που συζητάμε τώρα είναι η μετενέργεια; Και παρακολουθούμε αν το προγραμματικό πλαίσιο τηρήθηκε και παρεξέκλινε λέει η κυβέρνηση απ' το πλαίσιο; Αυτό ήταν 4 - 5 άμεσα ζητήματα. Κι όταν έχεις αυτή τη στρατηγική που έχει η κυβέρνηση αυτή, δεν μπορεί παρά να παρεκκλίνεις διότι ιδιαίτερα σε συνθήκες κρίσης και το επιμέρους καθορίζεται κυρίως απ' το γενικό. Δεν είμαστε στην περίοδο εκείνη που μια συντηρητική κυβέρνηση μπορούσε σε ένα σημείο να φέρει και κάτι το θετικό.
Η διαχείριση υπέρ των μονοπωλίων οδηγεί στην ταύτιση
Επί τριάντα χρόνια ζούμε την αντιπαράθεση ΝΔ και ΠΑΣΟΚ. Στη Βουλή, στο αστικό πολιτικό σύστημα, μια αντιπαράθεση βεβαίως που κυριάρχησε και μέσα στην ελληνική κοινωνία, μια αντιπαράθεση που ιδιαίτερα απ' τα μέσα της δεκαετίας του '80 και μετά και ακόμα περισσότερο στις αρχές της δεκαετίας του '90 παραμόρφωσε κυριολεκτικά, διαστρέβλωσε, έκρυψε την πραγματική αντιπαράθεση που υπάρχει μέσα στη κοινωνία, που εμείς τη λέμε αντίθεση εργαζόμενος λαός - μονοπώλια, θέλετε να το πείτε κεφάλαιο - εργασία; Πείτε το όπως θέλετε, για να μην κάνω μεγάλες αναλύσεις. Και βάζω το εξής ερώτημα και το βάζω τώρα εκ μέρους της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΚΚΕ ακριβώς γιατί τώρα η αντιπαράθεση αυτή αντικαταστάθηκε απ' την αντιπαράθεση ανάμεσα στη ΝΔ με δορυφόρους - ΣΥΡΙΖΑ με δορυφόρους.
Τι ήταν αυτό που οδήγησε στην ελαχιστοποίηση των όποιων διαφορών υπήρχαν ανάμεσα στη ΝΔ και στο ΠΑΣΟΚ; Άλλοι μπορεί να ασχοληθούν με το να αναλύσουν τον Α. Παπανδρέου και την ηγετική ομάδα γύρω απ' αυτόν, δεν θα ασχοληθούμε εμείς με αυτό. Τι ήταν αυτό που οδήγησε στην ταύτιση των δύο κομμάτων που άρχισαν να συγκλίνουν στα μέσα της δεκαετίας του '80 και ταυτίστηκαν από ένα σημείο και μετά, διατηρώντας και κάποιες διαφορές; Άλλωστε όταν είναι διαφορετικά κόμματα κάποιες διαφορές επιμέρους θα υπάρχουν.
Αυτό που ελαχιστοποίησε τις διαφορές, ούτε τα πρόσωπα έχουν σημασία, ήταν ότι το ΠΑΣΟΚ, γιατί το ΠΑΣΟΚ προσέγγισε τη ΝΔ όχι η ΝΔ το ΠΑΣΟΚ, ακριβώς με στρατηγική διαχείρισης του καπιταλιστικού συστήματος υιοθέτησε τη στρατηγική, όχι τη μορφή διαχείρισης, τη σύγχρονη στρατηγική του καπιταλισμού που έλεγε το εξής πράγμα: Ότι σε συνθήκες όπου διεθνοποιείται ταχύτατα η καπιταλιστική οικονομία και όπου ο ανταγωνισμός - και μιλάμε και για συνθήκες πριν ανατραπεί το σοσιαλιστικό σύστημα στην Ευρώπη - όπου η ανταγωνιστικότητα, η κούρσα του ανταγωνισμού δυναμώνει, πρέπει να επιλέξω την εξής στρατηγική: Φτηνή εργατική δύναμη, απελευθερώσεις, πλήρη απελευθέρωση αγοράς, αποκρατικοποιήσεις, συγκεντροποίηση. Αυτή είναι η φιλομονοπωλιακή πολιτική στρατηγική, η σύγχρονη σε σχέση με την κεϋνσιανή, την παλιότερη, η οποία ξεκίνησε πριν τις ανατροπές, πριν την κρίση, σαν απάντηση στην κρίση του '70 και ξεκίνησε στις αρχές του '80 απ' τις ΗΠΑ και τη Μ. Βρετανία. Τώρα αν επιλέχθηκαν ο Ρίγκαν και η Θάτσερ να υλοποιήσουν αυτή τη στρατηγική, πάντα επιλέγονται ή βγαίνουν στον αφρό τα κατάλληλα πρόσωπα που μπορεί να παίξουν αυτό το ρόλο. Λιγότερο ή περισσότερο ικανά δεν έχει σημασία.
Αυτή όμως η στρατηγική γενικεύτηκε, απ' τα μέσα της δεκαετίας του '80 πέρασε στην ΕΕ για την προετοιμασία της Συνθήκης του Μάαστριχτ. Γιατί τα λέμε όλα αυτά; Για να κάνουμε ανάλυση; Γιατί ακριβώς οι όποιες διαφορές υπάρχουν ανάμεσα στον πόλο της ΝΔ και στον πόλο του ΣΥΡΙΖΑ, που είναι σε πορεία αντικατάστασης - ήδη αντικατέστησε την αντιπαράθεση ΝΔ και ΠΑΣΟΚ - οι διαφορές θα ελαχιστοποιούνται όχι γιατί τα πρόσωπα είναι προδοτικά, είναι ανίκανα, όχι για λόγους ηθικής, αλλά γιατί η επιλογή διαχείρισης της κρίσης υπέρ των μονοπωλίων θα σε οδηγήσει σε μια τέτοια σύγκλιση και ταύτιση η οποία κατά τη γνώμη μας υπάρχει. Δεν φαίνεται, γιατί ποτέ δεν φαίνεται η πλήρης ταύτιση ανάμεσα στην αξιωματική αντιπολίτευση και στο εκάστοτε κυβερνητικό κόμμα.
Ο λαός να πολεμήσει την ανάκαμψη γιατί θα είναι πάνω στα ερείπια των δικαιωμάτων του
Θέλουν όλα τα κόμματα στη Βουλή να βγούμε απ' την κρίση και να γίνει ανάκαμψη; Ούτε λόγος. Κανένα κόμμα, το πιο συντηρητικό, δεν θέλει την κρίση, αλλά η κρίση ξεσπάει, έχει αντικειμενικό χαρακτήρα, είναι στο DNA του συστήματος. Υπάρχει περίπτωση η Ελλάδα να βγει απ' τον κύκλο της κρίσης και να περάσουμε σε ανάκαμψη; Ναι υπάρχει. Εκτός κι αν τα πράγματα περιπλακούν πάρα πολύ. Θεωρητικά δεν μπορείς να αποκλείσεις τίποτα, αν το καπιταλιστικό σύστημα δεν καταφέρει να διαχειριστεί την κρίση του, όπως έγινε την περίοδο '29 - '31 και μετά. Θα βγούμε απ' την κρίση αλλά... Καταλαβαίνετε τι εννοούμε. Ενδεχομένως με έναν πόλεμο είτε περιφερειακό με γενικευμένο χαρακτήρα, όπου θα πολεμάνε όλα τα μεγάλα ιμπεριαλιστικά κέντρα μεταξύ τους, είτε και με έναν γενικευμένο πόλεμο. Θεωρητικά δεν μπορείς να το αποκλείσεις, βλέποντας πόσο κρατάει αυτή η κρίση, πόσο βαθαίνει και ότι πιθανόν το επόμενο διάστημα ακόμα κι αν κάποιες χώρες βγουν απ' τον κύκλο της κρίσης, να αντιμετωπίσουν μία συγχρονισμένη κρίση που θα χτυπήσει ΗΠΑ, Ιαπωνία και ΕΕ βαθύτερα.
Αλλά ας αφήσουμε αυτή την πλευρά, αν και πολύ σημαντική... Μπορεί η Ελλάδα να ανακάμψει; Μπορεί. Βεβαίως η ανάκαμψη θα είναι πάρα πολύ αναιμική. Αλλά εδώ να ξεκαθαρίσουμε τι εννοούμε ανάκαμψη. Εμείς αυτή την ανάκαμψη θεωρούμε ότι ο λαός πρέπει να την προλάβει, να την πολεμήσει, γιατί θα είναι με ερείπια, με ένα λαό σε σχετική και απόλυτη εξαθλίωση, με ένα λαό που θα έχει πισωγυρίσει 40 - 50 χρόνια και μια ανάκαμψη αναιμική και αρκετά προσωρινή, παίρνοντας υπόψη ότι η Ελλάδα είναι ο αδύναμος κρίκος της ΕΕ.
Τρεις απόψεις που αντανακλούν διαφορετικά συμφέροντα
Υπάρχουν ορισμένα πράγματα τα οποία εδώ σαν να μην συζητιούνται. Ενώ συζητιούνται στρατηγικά θέματα γενικά. Η ΝΔ λέει ότι στη Βουλή υπάρχουν δύο απόψεις. Αυτή που θέλει την Ελλάδα μέσα στην Ευρωζώνη και του ΣΥΡΙΖΑ που θέλει να βγάλει την Ελλάδα απ' την Ευρωζώνη. Οχι, δεν είναι αυτή η διαφορά. Στο βαθμό που υπάρχει μια τέτοια διαφορά, που δεν υπάρχει, αλλά στο βαθμό που υπάρχει, τέτοιες διαφορετικές απόψεις υπάρχουν σήμερα σε όλες τις κυβερνήσεις της ΕΕ και μέσα στους κόλπους της κυρίαρχης τάξης, ανάμεσα σε τμήματα του κεφαλαίου. Τρεις απόψεις υπάρχουν αυτή τη στιγμή, χονδρικά, μέσα στην ΕΕ που εκφράζουν συμφέροντα τμημάτων κεφαλαίου και δεν έχουν καμία σχέση με τα συμφέροντα των λαών. Δεν σημαίνει ότι όπου υπάρχουν διαφορές, ο λαός πρέπει να στοιχίζεται με το ένα μείγμα πολιτικής εναντίον του άλλου. Ποιες είναι αυτές; Η Γερμανία, που βεβαίως θέλει ισχυρό ευρώ, δημοσιονομική σταθερότητα, είναι ηγετική δύναμη από πλευράς οικονομικής δύναμης και η Ελλάδα να ήταν στη θέση της Γερμανίας την ίδια στρατηγική θα είχε που έχει η Γερμανία. Μη φανταστείτε ότι θα ήταν έτοιμη να μοιράσει τα ιμάτιά της σε άλλες χώρες. Απ' την άλλη πλευρά δεν θέλει να επωμιστεί το κόστος της ζημιάς που πρέπει να μοιραστεί απ' την απαξίωση του κεφαλαίου. Γιατί πρέπει να γίνει καταστροφή μέρους του κεφαλαίου, με τη μορφή της απαξίωσης, κουρέματος κλπ. Δεν θέλει να το επωμιστεί η Γερμανία και δεν θα το ήθελε να το επωμιστεί και η Ελλάδα αν ήταν ηγετική δύναμη στην ΕΕ. Και μη λέμε τώρα αντιγερμανικά, αντιελληνικά, φιλοελληνικά και φιλογερμανικά...
Υπάρχει η άλλη άποψη που εκφράζει η Γαλλία. Δεν θα αναλύσω γιατί την εκφράζει, όχι γιατί είναι σοσιαλδημοκρατία, είναι σοσιαλδημοκράτης ο πρόεδρος. Που εκφράζει το φόβο ότι κάτω απ' αυτή τη σκληρή δημοσιονομική πολιτική κάποιες χώρες δεν θα αντέξουν, θα βγουν απ' την Ευρωζώνη, θα μειωθεί και θα μειωθεί το εύρος της ευρωπαϊκής αγοράς έναντι των ΗΠΑ και των άλλων ιμπεριαλιστικών κέντρων. Και το φοβούνται αυτό. Και γι' αυτό έχουν πολλαπλασιαστεί οι πιέσεις: Διαφυλάξτε τη συμμετοχή της Ελλάδας στην Ευρωζώνη. Δεν είναι θέμα τώρα αν ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει να τη βγάλει κλπ.. Εγώ σας λέω δεν θέλει. Μπορεί να βγει και με τη ΝΔ, όχι από επιλογή.
Και υπάρχει και μια τρίτη άποψη, δεν είναι πολιτική αντίληψη, εκφράζει τμήματα του κεφαλαίου στην ΕΕ, είναι ενιαία τα συμφέροντα του κεφαλαίου όσον αφορά το τσάκισμα των λαών, αλλά δεν είναι και ενιαία, από εκεί και πέρα οι ομάδες συμφερόντων έχουν και αντιπαρατιθέμενα συμφέροντα. Υπάρχει λοιπόν και η τρίτη άποψη που λέει μήπως είναι καλύτερα να δούμε μια αναμόρφωση της ΕΕ. Μήπως χρειάζεται να σπάσουμε την ευρωατλαντική συμμαχία και να κάνουμε συμμαχία με την Κίνα, τη Ρωσία κλπ; Τις ανερχόμενες καπιταλιστικές οικονομίες; Είναι κι αυτή μια άποψη.
Να μη σηκώσει ο λαός ξένες σημαίες
Ε, λοιπόν, εμείς λέμε το εξής πράγμα, για να μην απεραντολογούμε για τα διάφορα μείγματα πολιτικής. Το επικίνδυνο είναι ακριβώς στο βωμό της αντιπαράθεσης ΝΔ - ΣΥΡΙΖΑ, συν τα δορυφορικά κλπ., ο λαός, ένα τμήμα του λαού, όχι να ταυτιστεί με τον ΣΥΡΙΖΑ, αυτό δεν είναι και τόσο τραγικό στο κάτω κάτω, γιατί αυτό γίνεται μια ζωή, να ταυτιστεί με ένα τμήμα συμφερόντων της αστικής τάξης. Αυτό είναι το κυριότερο. Και να παλεύει εναντίον ενός άλλου. 'Η να το πω καθαρά, με κίνδυνο μιας αναμέτρησης με πολιτικά μέσα ιμπεριαλιστικής, να είναι στο πλευρό ενός ιμπεριαλιστή εναντίον του άλλου. Δεν έχει γίνει αυτό στο παρελθόν; Μη μου πείτε ότι δεν έχει γίνει. Αυτό είναι το ζήτημα. Δεν είναι αν ταυτίζεται ο λαός με τη ΝΔ στις εκλογές ή με τον ΣΥΡΙΖΑ ή με το ΠΑΣΟΚ.
Το θέμα είναι ότι ακριβώς καλείται ο λαός, ένα μεγάλο μέρος του λαού, που είναι ριζοσπαστικοποιημένο, να σηκώσει ξένη σημαία. Κι όταν λέω ξένη σημαία εννοώ όχι της Γερμανίας, των ΗΠΑ, αλλά τη σημαία των συμφερόντων ενός τμήματος της αστικής τάξης και κατά συνέπεια βέβαια να στρατευτεί του Γάλλου ιμπεριαλιστή, του Γερμανού, του Ολλανδού κλπ.. Αυτή είναι η ιστορία.
Παραγωγική ανασυγκρότηση, με τι συσσώρευση κι από ποιον για ποιον;
Ολα τα κόμματα μιλάμε για παραγωγική ανασυγκρότηση. Εγώ να κάνω αυτή την παραχώρηση ως τίτλο μιλάμε όλοι. Και ποιος θα πει όχι στην παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας; Ολοι λέμε να μειώσουμε τις εισαγωγές, να στηρίξουμε ελληνικά προϊόντα και να μην έχουμε τόσες εισαγωγές. Καταρχήν δεν απαντά κανείς πώς θα γίνει αυτό. Οχι πώς, πώς θα γίνει υπάρχει πρόταση. Δεν απαντά γιατί. Γιατί η Ελλάδα έχασε την ανταγωνιστικότητά της, την όποια ανταγωνιστικότητα είχε, πριν την κρίση.
Στη δεκαετία του '80 και του '90, απ' τα μέσα του '80 και μετά 11 κλάδοι της μεταποίησης, πολύ κρίσιμοι στην Ελλάδα, βεβαίως στις συνθήκες του καπιταλισμού μιλάμε, μειώθηκε η παραγωγή τους. Και η θάλασσα των εισαγωγών ήταν αναπόφευκτη. Και οι ίδιες οι εισαγωγές οδήγησαν στη μείωση. Αυτή είναι η ανταγωνιστικότητα. Αυτά τώρα, ότι η ανταγωνιστικότητα είναι μια παγκόσμια οικογένεια, που ανταγωνισμός γίνεται με την καινοτομία, και με εκείνα και με τα άλλα, κοιτάξτε να δείτε, αυτά τώρα δεν νομίζω ότι ταιριάζουν σε μια συζήτηση με όρους πολιτικής οικονομίας. Βεβαίως, πάντα γίνονταν αυτό. Και στο χώρο των αυτοαπασχολουμένων, των μικρών επιχειρήσεων. Μια επιχείρηση που έβρισκε μια καινοτομία, τα παλιότερα χρόνια που τα μονοπώλια δεν είχαν διεισδύσει παντού, μπορούσε για δέκα και είκοσι χρόνια να βγάλει πολλά λεφτά και να γίνει μεσαία, ακόμα και μεγάλη καπιταλιστική. Σήμερα μια ομάδα νέων, με την καινοτομία που τους προβάλλουν στην τηλεόραση... Τώρα, μπορεί μια ομάδα νέων να κυριαρχήσει στο μονοπώλιο; Θα την πάρει το μονοπώλιο την καινοτομία και τελείωσε. Πόσο καιρό θα κρατήσουν αυτοί οι καινοτόμοι νέοι; Μας έχετε τρελάνει στην τηλεόραση. Καινοτόμος ο πολιτικός μηχανικός που έγινε γεωργός. Αυτά είναι παραμύθια για μικρά παιδιά. Και τα λέτε συνειδητά, δεν τα πιστεύετε. Γιατί δεν πιστεύω ότι έχετε άγνοια και είστε αφελείς. Όχι, δεν σας κατηγορούμε για πολιτική αφέλεια ή για αμάθεια, λέτε κι εμείς είμαστε οι πάνσοφοι εδώ μέσα. Όχι.
Επομένως, γιατί δεν απαντάτε; Η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας μειώθηκε και πότε; Στην πορεία ενσωμάτωσης στην ΕΕ. Εκεί δεν άντεξε. Μα είναι τυχαίο ότι στις αρχές της δεκαετίας του '60 όταν συζητιόταν η σύνδεση της Ελλάδας με την ΕΟΚ, υπήρχαν και αστοί πολιτικοί και συντηρητικά κόμματα που ήταν αντίθετοι, δεν ήταν κομμουνιστές αυτοί, αλλά γιατί εξέφραζαν εκείνο το τμήμα των επιχειρηματιών που δεν μπορούσε να προσαρμοστεί σ' αυτό τον ανταγωνισμό που αναπτύσσονταν στα πλαίσια της ΕΕ. Τέτοιες λοιπόν διαφορές ανάμεσα στα κόμματα και αντιπαραθέσεις θα έχουμε. Αυτές είναι που συνιστούν σήμερα την πρόοδο, τη συντήρηση, το αριστερά και δεξιά; Όχι. Και το λέμε συνειδητά.
Παραγωγική ανασυγκρότηση. Απευθύνομαι τώρα στον ΣΥΡΙΖΑ. Πώς θα κάνεις παραγωγική ανασυγκρότηση; Με τι συσσώρευση; Μα ήδη έχετε δεχτεί την προσωρινή συμφωνία που έχει γίνει στα πλαίσια της ΕΕ, που λέει χρήματα θα βρεθούν ως εξής, απ' την ΕΚΤ, να διευκολύνει το δανεισμό, γιατί κοιτάξτε να δείτε, ανάκαμψη καπιταλιστική χωρίς δανεισμό δεν γίνεται, μη λέμε τώρα αστεία πράγματα. Ούτε με την αύξηση της φορολογίας του κεφαλαίου γίνεται τέτοια συσσώρευση που θα μπορείτε να κάνετε παραγωγική ανασυγκρότηση της Ελλάδας σε συνδυασμό με νέες κατακτήσεις του λαού. Γιατί έτσι λέτε. Διότι βέβαια με μια εργατική δύναμη όπως είναι σήμερα και ακόμα πιο κάτω, κάποιοι θα έρθουν και θα κάνουν βεβαίως επενδύσεις.
Χαιρετίσατε την απόφαση της Συνόδου της ΕΕ που λέει να εκταμιεύει άμεσα η ΕΚΤ χρήμα. Μα αυτό ταυτόχρονα φέρνει και την εποπτεία του χρηματοπιστωτικού συστήματος, την εκχώρηση νέων δικαιοδοσιών και αρμοδιοτήτων απευθείας στην ΕΚΤ και σε όργανα της Κομισιόν ή σε νέα που θα γίνουν. Αυτό δεν το βλέπετε;
Υπάρχει δυνατότητα δημοσιονομικής ευελιξίας στα πλαίσια της ΕΕ; Εδώ τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ εκφράζοντας ένα τμήμα επιχειρηματιών στην Ελλάδα, αυτό που λέγεται λόμπι της δραχμής, αλλά κι ένα τμήμα κρατών της ΕΕ, εκεί είναι η διαμάχη, διαβλέπει ορισμένα πράγματα. Και δεν είναι τυχαίος όλος αυτός ο εξωραϊσμός της πολιτικής Ομπάμα. Βέβαια άμα βγει η Ελλάδα απ' την Ευρωζώνη τότε θα μπορεί να κόψει χρήμα. Δεν μπορεί να το κάνει τώρα. Αυτή θα είναι η ανάκαμψη. Θα κόψει μπόλικο χρήμα. Ποιοι θα οργανώσουν, ποιοι θα έχουν την ευθύνη των επενδύσεων; Τα μονοπώλια, οι μεγάλοι επιχειρηματίες, αυτοί που θα ρισκάρουν να έρθουν και να επενδύσουν σ' αυτές τις συνθήκες. Τότε πραγματικά με τη δραχμή ο τουρισμός θα λάμψει, οι μεγαλοξενοδόχοι θα μαζεύουν κέρδη μέχρι εκεί που δεν παίρνει γιατί ο τουρισμός θα είναι φτηνός. Αν εννοούμε λοιπόν αυτή την ανάκαμψη, υπάρχουν τμήματα του κεφαλαίου που τα συμφέρει. Ενδεχομένως ο κλάδος των κατασκευών, τσιμεντάδες, τους συμφέρει. Υπάρχουν κλάδοι σήμερα που τους συμφέρει η επιστροφή στη δραχμή.
Να αφαιρεθεί η ιδιοκτησία απ' τους καπιταλιστές
Ο ελληνικός λαός, οι εργαζόμενοι θα ταυτιστούν με ένα τμήμα του κεφαλαίου εναντίον του άλλου; Ο ΣΥΡΙΖΑ έλεγε προεκλογικά 45% στη φορολογία του κεφαλαίου. Καταρχήν άμα το κάνετε αυτό σε συνθήκες απελευθέρωσης της αγοράς θα φύγουν οι επιχειρηματίες. Εμείς προτείνουμε κοινωνικοποίηση. Να τους πάρετε την ιδιοκτησία. Άμα περιμένετε να δεχτούν τη φορολογία, ζήσε Μάη μου να φας τριφύλλι. Κορόιδα είναι; Θα πάνε έξω. Και καλά να μην μπορείς να κοινωνικοποιήσεις αυτά που έχουν έξω, αλλά να τους αφήσεις και στην Ελλάδα την ιδιοκτησία. Βεβαίως έχουμε άλλη άποψη. Γι' αυτό λέμε αποδέσμευση, μονομερή διαγραφή του χρέους, κοινωνικοποίηση. Και μόνη της η αποδέσμευση δεν σου αλλάζει τον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης ούτε σε φέρνει σε μία διαφορετική θέση από μία χώρα που είναι έξω απ' την ΕΕ. Π.χ. την Αργεντινή. Εμάς το όραμα δεν είναι πάντως η Αργεντινή.
Και 45% να φορολογήσετε, θα κάνετε τέτοια συσσώρευση που θα ανεβάσετε τους μισθούς, τις συντάξεις, θα χρηματοδοτήσετε τον ΕΟΠΥΥ, θα, θα και θα δώσετε και στους καπιταλιστές και στις τράπεζες; Γιατί κακά τα ψέματα. Δεν μπορείς να έχεις καπιταλιστική ανάπτυξη και με κάποιες παροχές στους εργαζόμενους, αν δεν δώσεις χρήμα στις τράπεζες. Καπιταλισμός δίχως τράπεζες δεν υπήρχε. Τώρα θα γίνει; Με τράπεζες - λέει - που θα βοηθήσουν τους μικρομεσαίους. Δηλαδή έχουμε 800.000 επιχειρήσεις, μικρές, στη μεγάλη πλειοψηφία είναι αυτοαπασχολούμενοι, ως 3 εργαζόμενοι, ποιο τραπεζικό σύστημα θα ενισχύει έναν έναν επιχειρηματία; Ακούστηκε κι απ' τη ΝΔ, και τον κ. Βορίδη και τον κ. Κουβέλη που το είπε, ότι εν πάση περιπτώσει διαισθάνονται ότι δεν μπορεί να γίνει τώρα παραγωγική ανάπτυξη, αυτό που λέμε ανάπτυξη βιομηχανικών κλάδων, αγροτοβιομηχανικών συμπλεγμάτων, καθετοποίηση, πρέπει να απαγορευτούν οι εισαγωγές καταρχήν, με τη θάλασσα των εισαγωγών τελείωσε η ανταγωνιστικότητα και λένε να κάνουμε πολλά μικρά έργα. Μου θύμισαν τα 20.000 έργα του Λαλιώτη. Σοβαρά σήμερα αυτό χρειάζεται;
Βεβαίως, στην Ελλάδα υπολειπόμαστε και σε μικρά έργα, αλλά η παραγωγική ανασυγκρότηση, θα δημιουργήσουμε θέσεις εργασίας με τα μικρά έργα, ένα δρομάκι εκεί κι ένα εκεί; Οχι ότι δεν χρειάζονται. Κάποια έργα θα γίνουν. Στην Ανατολική Αττική π.χ. έχει προβλέψει και η Ευρωπαϊκή Ενωση να γίνει το αποχετευτικό, που έχουμε τους βόθρους, θα το πληρώσουμε κι απ' την τσέπη μας, θα δείτε δημοτικά και άλλα τέλη, εν πάση περιπτώσει αυτή είναι η παραγωγική ανασυγκρότηση;
Ηδη το παραγωγικό μοντέλο για την Ελλάδα το έχει επεξεργαστεί το ΙΟΒΕ του ΣΕΒ και λίγο πολύ το λέει και η ΝΔ, που λέει το εξής πράγμα: Η Ελλάδα είναι μια χώρα όπου θα περνάνε τα δίκτυα μεταφορών και ενέργειας. Είναι ο τουρισμός και ορισμένοι κλάδοι αγροτικών προϊόντων για εξαγωγή. Με συγχωρείτε, την κλωστοϋφαντουργία πώς θα την αναπτύξετε; Αν δεν ξεκινήσεις απ' την κτηνοτροφία, αν δεν αλλάξεις τη σχέση ζωικής - φυτικής παραγωγής; Αλλά και ποιος, ο καπιταλιστής; Προγραμματίζει για την επιχείρησή του, δεν μπορεί να προγραμματίσει τις ανθρώπινες ανάγκες. Και τις εσωτερικές πριν απ' όλα και δεύτερον ένα πλεόνασμα να έχουμε και σχέσεις οικονομικές με άλλες χώρες.
Η Ελλάδα μπλεγμένη σε κουβάρι αντιθέσεων
Και τέλος, υπάρχει κάτι το πολύ επικίνδυνο στις εξής τοποθετήσεις και της ΝΔ και των άλλων κομμάτων. Η αξιοποίηση της γεωστρατηγικής θέσης της Ελλάδας. Η Ελλάδα έχει... όντως έχει. Αν και έχει υποχωρήσει αντικειμενικά και όχι με ευθύνη της Ελλάδας έναντι της Τουρκίας, όχι με ευθύνη της Ελλάδας. Εξαρτάται πώς το βλέπει κανείς. Κι εμείς έχουμε στην εναλλακτική πολιτική πρόταση, στην ριζική αλλαγή σε επίπεδο εξουσίας, θεωρούμε ότι η Ελλάδα αποδεσμευμένη απ' την ΕΕ με λαϊκή εξουσία θα πρέπει να επιδιώξει να αξιοποιήσει ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις, γειτονικές χώρες κλπ., αλλά η πρόταση που γίνεται εδώ είναι να παίξει ρόλο η Ελλάδα ως χώρα-μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ. Αυτό σημαίνει ότι θα εμπλακεί σε ακόμα μεγαλύτερο κουβάρι αντιθέσεων. Κι από εκεί βγαίνει η στρατηγική συνεργασία με το Ισραήλ. Και η αντιφατική θέση απέναντι στην Τουρκία. Δεν είναι θέμα μειοδοσίας.
Γιατί όταν αυτή τη στιγμή στα πλαίσια του ΝΑΤΟ και της ΕΕ έχεις αυτή τη στρατηγική, όταν θέλεις να κάνεις την Ελλάδα ενδιάμεσο σταθμό, δίκτυα κ.λπ, τότε είναι φυσικό να προωθείς τη συμφωνία των επιχειρήσεων και το μοίρασμα του Αιγαίου και να βάλεις σε δεύτερη μοίρα τα κυριαρχικά δικαιώματα ακόμα και την εδαφική ακεραιότητα, όχι από μειοδοσία και προδοσία. Γιατί δεν συνδυάζονται όλα αυτά, να γίνει η Ελλάδα ενδιάμεσος σταθμός για τα δίκτυα μεταφοράς και για τις συμφωνίες των πολυεθνικών και την ίδια ώρα να τσακώνεσαι με την Τουρκία, δεν γίνεται.
Αυτές οι αντιφάσεις υπάρχουν όσον αφορά στη σχέση Ελλάδας και Τουρκίας και αυτές οι αντιφάσεις δεν ξέρουμε πώς θα εξελιχθούν. Και σε βάρος του Κυπριακού θα εξελιχθούν και γενικότερα. Και η στρατηγική συμφωνία με το Ισραήλ που είναι κυρίως στρατιωτική, μπορεί να επεκταθεί και θα επεκταθεί ενδεχομένως και στους υδρογονάνθρακες κ.λπ. και είναι μια συμφωνία που μπλέκει την Ελλάδα σε ένα κουβάρι αντιθέσεων και αντιπαραθέσεων φοβερών.
Η σύγκρουση κρίνεται στο πεδίο της οικονομίας
Κι απ' αυτή την άποψη μια ώρα αρχύτερα ο λαός πρέπει να επιλέξει έναν ριζικά διαφορετικό δρόμο ανάπτυξης. Δεν είναι κυρίαρχος σήμερα, στη συνείδησή του είναι το ένα ή το άλλο μείγμα, η σύγκρουση κρίνεται στο πεδίο της οικονομίας, μονοπώλια ή κοινωνικοποίηση και παραγωγικός συνεταιρισμός λαϊκός και αφού κρίνεται στο πεδίο της οικονομίας πρέπει να κριθεί και στο πεδίο της εξουσίας.
Και κομμουνιστική κυβέρνηση να έχουμε, κυβέρνηση ΚΚΕ, απ' τη στιγμή που θα διαχειριστείς την καπιταλιστική οικονομία μοιραία θα βρεθείς στο ίδιο οικόπεδο με το ΣΥΡΙΖΑ, με το ΠΑΣΟΚ, με τη ΔΗΜΑΡ, χωρίς να λέμε ότι εξισώνουμε τα κόμματα αλλά σε τελευταία ανάλυση η στρατηγική είναι που δημιουργεί τις συγκλίσεις και τις προσεγγίσεις και όχι η προσωπική θέληση ή η επιλογή προσώπων και με αυτή τη έννοια εμείς όπως ξέρετε δεν κάνουμε μια ρητορεία που να ευτελίζουμε πρόσωπα.